Ռ.ՄՈՒՐԱԴՅԱՆ
-Պարոն Անդրեասյան, մանրակրկիտ ընթերցեցի զեկույցը եւ ինձ համար մի շարք հարցեր առաջացան, ընդ որում զեկույցի կազմման սկզբունքայնության հետ կապված: Ինչ սկզբունքով է կազմված զեկույցը, առավել եւս, երբ այստեղ ես արձանագրեցի մի շարք դեպքեր, որ խնդիրների մասում եւ վերլուծության մասում մանրամասն կրկնվում են, կրկնություններ կան եւ շատ մանրամասն նկարագրված են: Կան դեպքեր, որոնք շատ ընդհանուր են, թռուցիկ են, եւ այդ մանրամասնությունների մեջ անգամ այնքան մանրամասն է, որ ներկայացնում եք անգամ մարդկանց անուններ, կարծես, դիմումը կցած լինեք զեկույցին:
Պետք է նշեմ, որ քանի որ ավելի, այսպես, տրամաբանությունը ես չհասկացա, այս կրթության ոլորտի մասին է խոսքս, իմիջիայլոց, ընթերցելուց դրա համար, ինձ թվաց, որ ոլորտային խնդիրներ ամբողջովին ներառված չեն ձեր զեկույցում:
Եվ, իհարկե, կարդալով ներքեւում գրված այդ մանր տառերով տողը, որ դուք հիմնականում աշխատում եք, ձեր աշխատանքները կազմակերպում եք դիմում-բողոքների վրա կամ, ասենք, տարբեր միջազգային հարցումների եւ այլնի վրա, ինձ հետաքրքիր է` արդյոք ունե՞ք հստակ ծրագիր, որտեղ դուք պետք է իրականացնեք հետազոտություն, համաձայն որի իրականացնեք վերլուծություն եւ մշակեք ձեր աշխատանքային ծրագիրը, որովհետեւ ստացվում է, որ մի հարցի վրա շատ կանգ եք առել` մասնավորապես դասագրքերի հարցի, եւ ստացվում է նաեւ, որ ոչ կարեւոր հարցեր, որոնք կրթության ոլորտի բարեփոխումներին են վերաբերում, տեղ են գտած ոչ կարեւոր ոչ թե բարեփոխումների առումով, այլ ոչ մարդու իրավունքների տեսանկյունից:
Օրինակ` մասնավորպես «շախմատ» առարկայի ներմուծումը դպրոցներ շատ կարեւոր հարց է` կրթական բարեփոխումների տեսանկյունից, բայց առավել կարեւոր մենք էլի ունենք բարեփոխումներ, միգուցե դրանք էլ նշվեն: Ասենք, օրինակ` հանդուրժողականության ծրագրի ներդրումը դպրոցներում: Ասենք, մի տեղ նշել եք հասարակագիտության առարկայի մեջ թրաֆիքինգի թեմաների ներմուծումը, բայց չեք նշել, որ բացի դա նաեւ այլ նոր ծրագրեր եւ ուսումնական պլանում, ասենք, նոր մոտեցումներ կան: Դրա համար ինձ համար ընդհանուր տրամաբանությունը հասկանալի չի: Շնորհակալություն:
Կ.ԱՆԴՐԵԱՍՅԱՆ
-Ուրեմն, տրամաբանությունը հետեւյալն է: Նախ մենք ունենք որոշակի տվյալներ, որոնք չենք կարողանում բացահայտել: Օրինակ` գործ կա, որ, ասենք, Մարգարիտա Պապոյանի դեպքը, երբ որ քաղաքապետարանում եղավ, տիկին Պապոյանը տվեց ստորագրություն եւ ասաց, որ ինքը կարող է, ուզում է, որպեսզի իր գործը հրապարակվի:
Օրենքն է ինձ պարտադրում ամեն անգամ առանձին դիմումատուի հետ ճշտել` դիմումատուն ցանկանում է, որ իր դեպքը դառնա հրապարակային: Մենք դեպքերը մեջբերում ենք ոչ թե նրա համար, որովհետեւ այդ մի դեպքն է կամ այդ դեպքը մենք համարում ենք ավելի կարեւոր, քան մնացած հարյուրավոր դեպքերը, այլ, որովհետեւ առաջին հերթին նախ ունենում ենք այդ թույլտվությունը, 2-րդը` համարում ենք օրինակելի եւ այդ օրինակելի դեպքը, որտեղ ցույց է տալիս եւ՛ գործընթացները, եւ՛ մասնավորից դեպի ընդհանուրը գնալու սկզբունքով ներկայացնելու հնարավորությունը, մենք դա անում ենք:
Ինչ վերաբերում է դրականներին, օրինակ, որ կրթության ոլորտում մենք դասագրքերի մասը, այդպես, մեզ համար խնդիր էր, մենք բարձրաձայնել էինք դա դեռեւս 2011-ին, հիշում եք, ինչ հասարակական հնչեղություն ունեցավ, նախարարը եւ նախարարությունը որեւէ կերպ չէին համաձայնվում, որ այնտեղ կան խնդիրներ, բայց մենք երկարատեւ աշխատանք ենք արել, որպեսզի կարգ սահմանվի եւ այդ կարգը ինստիտուցիոնալ լուրջ խնդիր է: Մեզ համար կրթության ոլորտում իմ հայեցողությունն է, թե ինչն է թվում կարեւոր:
Ես համարել եմ, որ դասագիրքը շատ կարեւոր խնդիր է եւ դասագրքի օրինակը մանրամասն գրել եմ, որպեսզի ցույց տամ, թե ինչպես մեկ մարդու ճակատագրով այս դասագիրքն ունի այսպիսի խնդիրներ, հետո դարձավ իրավական լուծումն այսպիսին, եւ հետո հետեւանքները կլինեն այնպիսին: Սա տրամաբանություն է, ինչի այդ կոնկրետ գործը կար:
Մեկ այլ տարբերակում, երբ մենք նշում ենք, ասենք, շախմատը որպես մեծ ձեռքբերում, միգուցե դրա մեջ կա որոշակի հեգնական տոնայնություն` այն իմաստով, որ մենք բոլոր գերատեսչություններին հարցնում ենք` մինչեւ զեկույցը պատրաստելը, ձեր արած լավը ու ձեր բացահայտած խնդիրները:
Այսինքն` մենք զրուցելով տաբեր անհատների հետ, լսելով հասարակական կազմակերպություններին, հետեւելով մամուլին, բաց չենք թողնում նաեւ պետական կառույցներին: Իրենցից մենք հարցնում ենք, ստանում ենք որոշակի տեղեկատվություն, եւ երբ իրենց դրականը ներկայացնելու մեջ նշվում է առաջին տեղում շախմատը, մենք այդպես էլ գրում ենք: Ամենալավ բանը, որ արվել է այս տարի, օրինակ` շախմատն է:
Մեկ այլ խնդիր, որ, իհարկե, կա: Դա` ոնց որոշես որ խնդիրն է պրոբլեմ, որը` չի: Մեկի համար, օրինակ` հաշմանդամ երեխաներին, երբ տուգանում էին, երբ իրենք կանգնում էին ոչ ճիշտ տեղում, միգուցե այդպես մասսայական խնդիր չէ, բայց ինձ համար տարվա ամենակարեւոր ձեռքբերումը կամ տարվա ամենակարեւոր խնդիրներից մեկն էր` այդ հաշմանդամ երեխայի մայրը, որին տուգանում էին, վերջին կոպեկը վերցնում էին, որովհետեւ այդ կարգը գրված չէր, դա լուծելն էր:
Մի ուիշի համար կամ ինձ համար նույն ձեւով կարող էր լինել վրանը: Վրանը չի լինի, կարող է լինել դասագիքրը, եւ այստեղ չկա հստակ չափորոշիչ, թե ես ոնց պետք է առաջնորդվեմ: Ամեն երկրում Մարդու իրավունքների պաշտպանն ունի հայեցողության շրջանակ: Ես փորձում եմ նայել` ոչ թե որն է կարեւոր, որն է անկարեւոր, այո, մեկ երեխայից մինչեւ ամենամեծ ընտրական գործընթացն էլ շատ կարեւոր է, բայց դրանք բոլորը կան: Ուրիշ հարց է, որ դրանք մանրամասնեցված են այս կամ այն չափով, սա էլ արդեն կարող է լինել եւ որոշակի` տվյալ տարվա համար, տեղեկատվության սակավության խնդիր, կարող է լինել նույն աղբյուրները: Ասեմ, օրինակ` ՊԵԿ-ի դեպքում շատ աղբյուրներ վախենում են, որովհետեւ այդ մարդիկ լինելու են բիզնեսում, իրենց անունները հատուկ խնդրում են, որպեսզի չշեշտվի: Այսինքն` այստեղ արդեն նաեւ կա այդ հարցը:
Ես փորձեցի բացատրեմ: Չգիտեմ, ինչքանով բավարարեցի ձեր հարցադրումը, բայց այսպես է գրվում մարդու իրավունքների պաշտպանի զեկույցը:
Հ.ՆԱՂԴԱԼՅԱՆ
-Արձագանքի համար` Ռուզաննա Մուրադյան:
Ռ.ՄՈՒՐԱԴՅԱՆ
-Շնորհակալություն արձագանքման համար, պարոն Անդրեասյան: Ամեն դեպքում, ինձ հետաքրքիր է, դուք ինքներդ ձեր պատասխանի մեջ ասացիք, որ, փաստորեն, չկան հստակ պահանջներ` մարդու իրավունքների պատասխանատու այդ ոլորտի վրա դրված, որոնք պետք է ինչ-որ որոշակի սկզբունքներով իրենց աշխատանքը ներկայացնեն:
Կ.ԱՆԴՐԵԱՍՅԱՆ
-Չկա:
Ռ.ՄՈԻՐԱԴՅԱՆ
-Չկան այդպիսի բաներ: Եվ այդ առումով է, որ ես այս տարերայնությունը զեկույցում` այս մասի, որ ես տեսնում եմ, երեւի, հանդես է գալիս այդ առումով: Բայց, արդյոք կա՞ այդպիսի բան, որ մենք պետք է զեկույցում անընդհատ մատնանշենք, որ այսինչ մարդու դիմում-բողոքի, այսինչ մարդու ուշադրության արդյունքում, այսինչ մարդու, չգիտեմ, հետեւողական աշխատանքի: Դա զեկույցի լեզու է, թե` ոչ, ինչ-որ մեկին նաեւ գովաբանելու, անընդհատ ներկայացնելը մեկի աշխատանքը: Շնորհակալություն:
Կ.ԱՆԴՐԵԱՍՅԱՆ
-Ես չհասկացա ենթատեքստը, բայց, եթե ուզում եք կոնկրետ պատասխանեմ, կարող եք կոնկրետ ասել` ում մասին չպետք է գովեինք կամ նշեինք: Ամեն դեպքում, ես գիտեմ, որ, երբ բացում եք մարդու իրավունքների, ասենք, Եվրախորհրդի, եվրոպական հանձնակատարի զեկույցը կամ բացում եք ՄԱԿ-ի որեւէ մարդու իրավունքների հաստատության զեկույց, կամ միջազգային շատ հարգի կառույցների զեկույցներ, այնտեղ այդպես էլ կա, նշվում է մեկ ընդհանուր հարց, հիմնական խնդիրը, հետո ըստ անհրաժեշտության դրվում է դրա տակ որոշակի մանրամասնումներ:
Կարող է մեկ դեպքն իրենք շատ մանրամասն նկարագրեն, որովհետեւ այդ մեկ դեպքը համակարգային խնդրի մասին է վկայում, եւ մյուս դեպքում, ուղղակի, ասեն` մեր աղբյուրները հայտնեցին:
Մենք վերցրել ենք, այդպես, միջազգայն չափորոշիչներ էլ չկան, ճիշտն ասած, շատ երկրներում էլ չեն քննարկվում, թե Մարդու իրավունքների պաշտպանը ոնց գրեց, ինչը շեշտադրեց, ոնց արեց, ավելի շատ նայում են` խնդիրները կան, թե չկան, խնդիրները լուծելի են, թե լուծելի չեն, խնդիրներն օբյեկտիվ են դրված, թե` չէ, ամբողջական են, թե` չէ: Այ, եթե լինի այդպիսի մի քննություն, կարծում եմ, այդ զեկույցի, ես էլի, բնական է, մենք կատարելությունից շատ հեռու ենք, որպեսզի կարողանանք ասել` ինչն է լավ, ինչն է վատ այնտեղ, միակ բանը, որ ձեզ կարող եմ վստահեցնել, որ միտումներ չկան, դիտավորյալ ինչ-որ անձնական հարաբերություններ չկան: Նույնիսկ փորձ չկա դա անձնավորելու, ուրիշ բան է, որ իրենց արձագանքներով առանձին մարդիկ, առանձին մարմիններ անընդհատ անձնավորում են:
Մեզ համար ակնհայտ է, որ զեկույցում փորձել ենք ներառել եղած բոլոր խնդիրները: Թե ինչքանով կօգտվեն արդեն այդ խնդիրներից ԱԺ քաղաքական ուժերը կամ գերատեսչությունները, մենք մեր խնդիրն այս պահին չենք համարում, բայց աջակցում ենք դրան:
No comments:
Post a Comment